انواع کشک را بهتر بشناسید
به گزارش عاشقان علم الکترونیک، مصرف کشک از گذشته نه تنها در میان ایرانیان مرسوم بوده، بلکه اقوام کرد و عرب نیز از آن استفاده می کردند. در دوران قدیم دامداران و افراد کوچ نشین برای بالا بردن ماندگاری محصولات لبنی نظیر دوغ و ماست، آن ها را جوشانده و تغلیظ می کردند که در اثر این فرایند، ماده سفید رنگی به نام کشک به دست می آمد. امروزه، کشک و انواع آن چه به صورت سنتی و چه صنعتی فراوری شده و مورد استفاده قرار می گیرید. با توجه به طعم منحصر به فرد کشک، این ماده غذایی رکن اصلی بعضی از غذاهای سنتی ایرانی را بازی می نماید.
کشک علاوه بر طعم دهندگی، ارزش غذایی بسیار بالایی نیز دارد. این ماده غذایی غنی از کلسیم و فسفر بوده و منبع خوبی از پروتئین است. با توجه به میزان بالای پروتئین کشک، به ورزشکاران توصیه می گردد از مصرف آن در وعده های غذایی خود غافل نشوند. کلسیم موجود در کشک به استحکام بافت های استخوانی یاری نموده و از پوکی استخوان جلوگیری می نماید. در ادامه این مقاله می خواهیم کشک و انواع آن را به شما معرفی کنیم و بعضی از ویژگی های آن را مورد آنالیز قرار دهیم.
کشک چیست؟
جالب است بدانید درست مانند دوغ، کشک یک محصول لبنی ایرانی است و تنها در ایران فراوری می گردد. این ماده غذایی را از دوغ می گیرند و طعم ترشی دارد. کشک از محصولات جانبی شیر است که از ماست بدون چربی و یا دوغ جوشانده و تغلیظ شده به دست می آید. در کارخانه ها، کشک را به شکل مایع تهیه نموده و آن را مستقیما از شیر می گیرند. این نوع کشک برخلاف کشک های سنتی، پاستوریزه است. دامداران در روستاهای ایران به علت عدم دسترسی به امکانات کارخانه ای و فرایند پاستوریزاسیون، برای افزایش ماندگاری شیرهای فراوریی مازاد، آن ها را به صورت کشک در می آورند.
انواع کشک
کشک انواع مختلفی دارد که هریک می توانند از لحاظ روش فراوری و شکل ظاهری متفاوت باشند. در ادامه انواع مختلف این ماده غذایی خوشمزه و مقوی را معرفی خواهیم کرد.
کشک پاستوریزه (کشک مایع)
این نوع کشک از میزان رطوبت و آب بیشتری برخوردار است و درصد مواد مغذی و پروتئین آن بیشتر است. اما نکته منفی در خصوص کشک مایع این است که به علت مایع بودنش می تواند آلودگی ها و میکروب های بیشتری را جذب نموده و سلامت مصرف نماینده را دچار مشکل کند. به همین علت، کشک های مایع صنعتی باید پاستوریزه شوند و در صورتی که به شیوه سنتی تهیه می شوند، باید علاوه بر رعایت بهداشت هنگام فراوری، در مدت زمان کوتاهی مصرف شوند. بعلاوه، می توانید برای اطمینان بیشتر، کشک را پیش از مصرف کمی بجوشانید تا هر گونه میکروب و آلودگی از آن زدوده گردد.
کشک خاکستری
کشک دیگ چدنی یا خاکستری در خراسان جنوبی تهیه می گردد، رنگ تیره ای دارد و جزو مواد غذای مصرفی مردم این منطقه از خراسان است. این نوع کشک از جوشاندن و تغلیظ دوغ داخل یک دیگ چدنی به دست می آید، به همین علت به کشک چدنی نیز معروف است. کشک خاکستری برای پخت انواع غذاهای محلی و غیرمحلی مورد استفاده قرار می گیرد و رنگ و طعم دلپذیری به می دهد.
کشک زرد
کشک زرد را با نام های دیگری از جمله کشک زرد زابلی و کشک خواف نیز می شناسند. این نوع کشک که به شکل پودر زرد رنگ است، به وسیله اهالی خراسان جنوبی مورد استفاده قرار می گیرد. زردی این کشک به علت اضافه کردن زردچوبه در طول فرایند تهیه آن ایجاد می گردد. مردم این ناحیه شیر یا ماست گوسفندی را به صورت کشک در آورده و برای زمستان ذخیره می نمایند. از کشک زرد عموما برای تهیه غذاهایی مانند کاله جوش، حریره با گوشت قورمه و حریره بدون گوشت استفاده می گردد.
کشک خشکو
کشک خشکو مربوط به جنوب ایران است و حالت پودری و خشک دارد. برای تهیه این نوع کشک ابتدا کشک را کوبیده و سپس آن را الک می نمایند. معمولا کشک خشکو را پیش از مصرف خیس نموده و سپس همراه با خرما، بادمجان و آش می خورند.
کشک لور
از ویژگی های این نوع کشک می توان به تازگی، بی نمکی و کم چرب بودن آن اشاره نمود. مصرف این کشک در میان مردمان نواحی جنوبی ایران رایج است و همراه با خرما مصرف می گردد. با توجه به چربی پایین کشک لور می تواند انتخاب مناسبی برای افراد با چربی خون بالا یا دارای اضافه وزن باشد.
سویا کشک
سویا کشک نوع جدیدی از کشک های صنعتی است که از پروتئین سویا به دست می آید. با توجه به مواد مغذی موجود در سویا، مصرف این نوع کشک می تواند برای حفظ سلامت بدن موثر باشد. از جمله فواید سویا خاصیت ضد سرطانی آن است و با توجه به پروتئین بالای موجود در آن، می تواند برای مدت طولانی فرد را سیر نگه دارد. از سویا کشک می توان مانند کشک های معمولی برای تهیه غذاهایی نظیر کشک بادمجان، آش رشته و حلیم بادمجان استفاده کرد.
توصیه های بهداشتی هنگام خرید کشک
در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی و نحوه نگهداری، کشک می تواند محیط مناسبی را برای رشد باکتری ها فراهم کند. در نتیجه، این امکان وجود دارد که مصرف نماینده دچار مسمومیت های شدید شده و در مواردی هم ممکن است به مرگ وی منجر گردد. پس بهتر است نکاتی را که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم هنگام خرید و مصرف کشک مد نظر قرار دهید:
- کشک را داخل یخچال نگهداری کنید، بعلاوه پیش از خرید اطمینان حاصل کنید که فروشنده کشک را داخل یخچال نگهداری نموده باشد.
- بعضی از کشک های بازار حاوی میزان زیادی نمک هستند که این موضوع می تواند برای افراد دارای فشار خون بالا مضر باشد. پس پیش از خرید، به میزان نمک موجود در کشک توجه کنید.
- سعی کنید کمتر سراغ کشک های باز و فله ای بروید. در غیر این صورت، پیش از مصرف این نوع از کشک ها، به مدت 10 تا 20 دقیقه آن ها را بجوشانید تا تمام باکتری ها و عوامل بیماری زای موجود در این کشک ها از بین بروند.
- تا جایی که ممکن است از کشک های پاستوریزه ای که به وسیله برند های معتبر فراوری شده و دارای برچسب وزارت بهداشت هستند، بهره ببرید.
نتیجه گیری
کشک سرشار از پروتئین و کلسیم است و مصرف آن می تواند برای حفظ استحکام استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان موثر باشد. از طرفی، پروتئین موجود در آن برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند و یا ورزشکارانی که خواستار افزایش حجم توده های ماهیچه ای بدنشان هستند، بسیار مفید خواهد بود. انواع مختلفی از کشک فراوری می گردد که ممکن است از لحاظ ظاهری و حتی طعم متفاوت باشند، اما همگی خواص نسبتا یکسانی دارند.
منبع: اسنپ مارکت