آشنایی با دیدنی های شهر گرمسار - عاشقان علم الکترونیک

مختصری از تاریخ گرمسار

در زمان اشکانیان شهر گرمسار خواران نامیده می شد و سمنانی ها هنوز آن را خواره می گویند، برای انتخاب چنین اسمی دو علت عنوان شده است یکی از آن ها ارتفاع کم تر آن نسبت به کویرهای اطراف که به همین علت آن را خوار یا کم ارتفاع نامیده اند و دیگری برگرفته شدن خورشید و ماه از کتاب اوستا است و به همین علت معنی نام آن را سرزمین خورشید درخشان یا ماه تابان نامیده بودند.

در زمان بعد از اسلام خوار یکی از شهرهای مهم ری بود و مانند بسیاری از دیگر شهرهای ایران مورد هجوم قوم مغول نهاده شد. در طول حمله که در سال 616 هجری قمری روی داد خوار از طریق مغول ها تصرف شد و هلاکو خان به تخریب و تصرف قلعه های اسماعیلیه پرداخت. ایل خانان مدت زیادی به این منطقه ها حکومت کردند تا این که سربه داران از غرب بر علیه آنان شورش کردند اما در سال 766 جددا عده ای از صحرا نشینان مغول سمنان و چند ناحیه دیگر را تصرف کردند. تا این که در سال 909 هجری قمری سلسله صفویه از طریق شاه اسماعیل تاسیس شد و این منطقه را تحت سلطه خود در آورد.

در دوره قاجر پس از انتقال مرکز به تهران این شهر برای ایجاد امنیت در برابر ترکمانان محل سکونت فرستادگان قاجار شد و هم اکنون نیز به علت فاصله کمی که با شهر تهران دارد مورد توجه بسیاری از صنعتگران و سرمایه گذاران نهاده شده و شهرک های صنعتی متعدد در آن احداث شده اند.

آب انبار گرمسار

به علت خشکی آب و هوای بخش بزرگی از ایران و بارش کم در بیش از شش ماه از سال در بیشتر شهرها و روستاهای آن و در نتیجه فصلی بودن آب بسیاری از رودخانه ها و عدم امکان دسترسی به آب، برای تامین آب شیرین در شهرهای مختلف و فصول خشک سال تدابیر مختلفی اندیشیده اند. احداث بند، قنات و آب انبار را می توان از این جمله نام برد. آب انبار که یکی از دیدنی های شهر گرمسار است نیز در همین دسته از سازه ها قرار می گیرد. آب انبار گرمسار بزرگ ترین آب انبار منطقه است و از بناهای بسیار جالب این شهر محسوب می شود. ساخت آن به دوره قاجار باز می شود و در ضلع شمالی مسجد جامع گرمسار ساخته شده است.

منبع بزرگ و اصلی این مورد از جاذبه های گرمسار به شکل گنبدی پلکانی و مدور از آجر می باشد، در زمان ساختی داخل کوچه قرار داشت که امروز به شکل میدان درآمده است. تعداد پله های گرد آن از زمین تا ابتدای بادگیر 24 پله می باشد. عمق آبگیر آن حدود 14 متر بوده که به مدت 5 ماه از سال، آب آشامیدنی اهالی شهر و حومه آن را تأمین می نموده است. در رأس گنبد این آب انبار یک هواکش مکعبی شکل کوچک برای تهویه هوای داخل و خنک نگه داشتن آب داخل منبع تعبیه شده است.

پارک جنگلی پروفسور کردوانی

پروفسورکردوانی پدر کویر شناسی ایران بود و به خاطر خدمات ارزنده ای که به کویرها و بیابان های ایران کرد این پارک جنگلی که در دل کویر احداث شده است به نام او نام گزاری شده است. این پارک با وسعت 90 هکتار قابلیت جذب توریسم و تبدیل به یک منطقه توریستی را دارد و یکی از دیدنی های شهر گرمسار محسوب می شود. نهالکاری در این پارک جنگلی از سال 1363 شروع شده است. دو پارک دو چاه تاسیس شده که وظیفه آبرسانی به 60 هزار اصله درخت پارک را بر عهده دارند.

کاروانسرای قصر بهرام

کاروانسرای قصر بهرام (شاه عباسی) مربوط به دوره ساسانی می باشد و از طریق شاه بهرام ساسانی یا بهرام گور ساخته شده است. سپس از طریق شاه عباس صفوی باز سازی شده و به عنوان کاروانسرا مورد استفاده نهاده شده است. راه دسترسی به آن از مرکز شهر پیشوا می باشد. این مورد از دیدنی های شهر گرمسار بیشتر شبیه کاروانسراهای شهری است و شباهت آن به کاروانسراهای میان راه کمتر است، به گفته بعضی از کارشناسان برخلاف نامش ساختمانی برای اقامت سلاطین صفوی د ر مواقع شکار و سفرهای شاهانه بود ه است.

نکته مهم و قابل توجه در این بنا، نحوه تهیه آب مورد احتیاج ساکنان آن بوده است:، آب از طریق دو مجراى روى هم، که مجراى زیرین از لوله هاى سفالین و دیگرى مانند نهرى سنگى از تخته سنگ هاى سفید یکپارچه ساخته شده بود، به بنا منتقل مى شد. این آب مصرفى از چشمه شاه دامنه سیاه کوه به استخرهاى بزرگ مقابل بنا منتقل مى شد.

قصر حرمسرا

در یک کیلومتری جنوب شرقی کاروانسرای قصر بهرام یکی دیگر از دیدنی های شهر گرمسار قرار گرفته است که تاریخ تاسیس آن به دوره صفویه باز می شود و قصر حرمسرا نام دارد. گفته می شود شاهان صفوی در سفرهای خود از این ساختمان برای اسکان محرامشان و یا در واقع حرمسرا استفاده می کردند و در سایر مواقع شکارچیان سلطنتی در آن اقامت داشتند. در جنوب غربی حرمسرا، تالار بزرگی وجود دارد که در آن دو ایوان ساخته شده است. در قسمت شمالی این ایوان ها 2 اتاق وجود دارد که آنالیز ها نشان می دهد زمان ساخت آن با سایر قسمت ها فرق دارد و بعد از مدتی به ساختمان اصلی افزوده شده است. با توجه به خرابی کامل تالارهای شمالی این سازه و تخریب نسبی بقیه ساختمان به نظر می رسد که زلزله ای ویرانگر موجب از بین رفتن این بنا شده است و این ها در واقع بقایای به جا مانده از بنای حرمسرای صفوی می باشند.